Każdy autor tekstu pisząc, robi to w określonym celu. Nadrzędnym i fundamentalnym zadaniem jest bycie zrozumiałym. Klarowny i jasny przekaz jest kluczowy. Bez tego tworzenie tekstu nie ma sensu. Piszemy po to, żeby inni ludzie zrozumieli nasz punkt widzenia. Słowami przekazujemy wiedzę, informacje, wartościowe treści. Warto zastanowić się nad tym, czy nasze teksty są czytelne? Czy precyzyjnie wskazują i analizują problem? Może dla wielu są powodem frustracji. Często osoby całkowicie zdrowe mają problem z interpretacją treści na stronach internetowych. Co zatem mają powiedzieć osoby z niepełnosprawnością intelektualną? Konieczne jest zastanowienie się nad tym, jak powinien wyglądać zrozumiały tekst?
Jak stworzyć artykuł, który nie przysporzy problemów i będzie przyjazny dla osób z niepełnosprawnością intelektualną? Między innymi osoby z zespołem Downa czy Aspergera, padaczką, autyzmem mają ograniczoną zdolność przyswajania i analizowania tekstu. To samo tyczy się ludzi głuchych i dyslektyków. Jasny i prosty tekst będzie również ułatwieniem dla cudzoziemców. Warto zatem zadbać o tego rodzaju czytelników i tworzyć teksty, które będą w stanie zrozumieć.
——————–
Sprawdź nasz tekst pt. „O czym warto pamiętać projektując stronę na potrzeby osób niedowidzących lub niewidomych?”: https://stronawcag.pl/dostepnosc/o-czym-warto-pamietac-projektujac-strone-potrzeby-osob-niedowidzacych-lub-niewidomych/
–——————-
Określenie czytelności tekstu za pomocą programu: Jasnospis
Pomocne w walce z nieczytelnymi treściami okazują się aplikacje. Badają one zrozumiałość tekstu, wskazują ewentualne błędy i dają gotowe rozwiązania. Pomagają w tworzeniu jasnego i spójnego artykułu. Dwoma najpopularniejszymi w Polsce aplikacjami tego typu są Jasnopis oraz FOG-PL.
Jasnopis – program badający poziom zaawansowania tekstu. Określa jego zrozumiałość i zaznacza trudniejsze fragmenty, skłaniając tym samym do naniesienia zmian. Wersja podstawowa programu jest całkowicie bezpłatna i przeznaczona dla każdego. Wchodząc na stronę jasnopis.pl, wybieramy zakładkę „aplikacja”. Następnie pojawia się okienko, do którego wklejamy nasz tekst. W parę sekund artykuł zostaje przetworzony i uzyskujemy informację o klasie trudności tekstu. Określana jest ona w skali 7-stopniowej. Poziom pierwszy to tekst zrozumiały dla dzieci w klasach 1-3. Wraz ze wzrostem stopnia trudności, zwiększają się wymagania stawiane czytelnikowi. Dla przykładu tekst z klasą trudności 4 będzie przystępny dla licealisty, zaś klasa 7 przeznaczona jest dla doktorantów, specjalistów w danej dziedzinie.
Analiza tekstu prowadzi także do ukazania fragmentów trudniejszych od reszty oraz wyraźnie trudniejszych. Wskazane zostają również zbyt długie zdania i słownictwo mogące sprawić trudność. Aplikacja Jasnopis dostarcza także zaawansowane narzędzia, dzięki którym możliwe jest, dla przykładu, określenie grupy docelowej, dla której tekst jest tworzony. Badanie artykułu określi, czy jest ona przystępny dla określonych wiekowo odbiorców. Należy pamiętać, że Jasnopis nie sprawdza się w przypadku tekstów artystycznych albo tworzonych w obcym języku. i
Określanie czytelności tekstu za pomocą programu: FOG-PL
FOG-PL – darmowa aplikacja udostępniona na stronie internetowej Uniwersytetu Wrocławskiego. Jej zadaniem jest określanie trudności tekstu i jego poprawności. Program pokazuje, jaki poziom wykształcenia będzie niezbędny do świadomej lektury. Analiza artykułu odbywa się przy użyciu indeksu mglistości Roberta Gunninga. Ponadto przystępność tekstu badana jest pod kątem wymagań „Plain Language” – prostego języka, zgodnie z którymi przekaz ma być jasny i klarowny dla gimnazjalistów i licealistów (FOG 9-11). Skorzystanie z aplikacji jest banalnie proste. Wystarczy tylko wejść na jej stronę internetową i wkleić tekst. Należy pamiętać, aby usunąć formatowanie, nagłówki oraz tytuły.
Po analizie otrzymamy informację o stopniu czytelności tekstu. FOG 1-6 określa tekst do swobodnej lektury dla uczniów szkoły podstawowej. W miarę wzrostu indeksu czytelności FOG, zwiększają się wymagania edukacyjne czytelników danego tekstu.ii Ciekawostką jest to, że w założeniu proste dla obywatela teksty ustawy mają FOG na poziomie 20, co oznacza, że są zrozumiałe dla osób z wykształceniem doktoranckim. iii
Czytelny i zrozumiały tekst dla osób z niepełnosprawnością intelektualną – rady
Problem czytelności tekstów internetowych, jak i artykułów w ogólności, jest dość powszechny. Często zwykły Kowalski ma problem ze swobodną interpretacją treści, a co dopiero osoba z niepełnosprawnością intelektualną. Należy zatem pochylić się nad tym zagadnieniem. Wskazane wyżej darmowe aplikacje są dobrym narzędziem do korygowania tekstów. Aby uniknąć sytuacji, w której nasz tekst będzie zawiły i trudny do zrozumienia warto przemyśleć jego konstrukcję. Zastanowić się, co można zrobić, aby poprawić jego czytelność, a tym samym dostępność. Zaleca się, aby nie justować tekstu do prawej, bo utrudnia to czytanie osobom z dysleksją. Zrezygnować ze stosowania skrótów na rzecz pełnych nazw. Używać języka prostego i klarownego – warto pamiętać, że nasz tekst czytają ludzie o różnych umiejętnościach intelektualnych. Artykuł najlepiej podzielić na krótki akapity i stosować nagłówki. Pisząc tekst, należy podkreślać słowa kluczowe i ważniejsze zdania – ułatwia to orientację. iv
Podsumowanie
Tworzenie czytelnego i łatwego w odbiorze tekstu jest konieczne. Każdy, kto pisze, robi to w określonym celu – chce zdobyć odbiorców. Jak to zrobić? Wystarczy precyzyjnie formułować myśli i pamiętać, że wśród czytelników są różni ludzie. Dajmy szansę każdemu na to, aby mógł czytać swobodnie i rozumieć teksty.