Sprawdzanie stron internetowych pod kątem optymalizacji względem wytycznych WCAG 2.0 jest zajęciem bardzo trudnym. Pomimo wielu narzędzi, ciężko znaleźć miarodajne i wiarygodne źródło, które jednoznacznie określałoby dostępność danej witryny.
Strona internetowa to wizytówka jej właściciela. Ich twórcy często skupiają się bardziej na aspekcie wizualnym, niż na przejrzystości i łatwości dostępu. Zupełnie zapominają, że wśród odbiorców znajdują się osoby z rożnymi dysfunkcjami i niepełnosprawnościami, a nieprzystosowane strony są dla nich nieczytelne, a więc bezużyteczne.
Różnego rodzaju instytucje i osoby prywatne walczą o dostosowywanie jak największej liczby witryn do standardów WCAG 2.0 (Wytyczne dla dostępności treści internetowych 2.0). Niestety często bywa tak, że nawet pomimo deklaracji spełniania owych wytycznych, strony wcale nie są z nimi zgodne.
Automatyka na pomoc
W celu weryfikacji i oceny jakości stron internetowych stworzono szereg programów, które w krótkim czasie potrafią przeanalizować nawet najbardziej skomplikowane witryny i ocenić je pod kątem dostępności. Większość z nich jest płatnych, a w swoich darmowych wersjach udostępniają jedynie część funkcji. Jednym z darmowych narzędzi jest Walidator dostępności, znajdujący się pod tym adresem. Strona zawiera kryteria oceny, oraz ranking najlepiej zoptymalizowanych stron. Jednak nie jest to narzędzie pozbawione wad i jego oceny traktować należy jedynie poglądowo.
Opracowanie algorytmu będącego w stanie bezbłędnie przeanalizować budowę i treść strony względem wszystkich kryteriów sukcesu WCAG 2.0 jest niemożliwe. Ich twórcy wciąż jednak udoskonalają swoje programy i stają się one coraz bardziej dokładne. Automatyczne weryfikowanie pozwala na szybką analizę dużej ilości stron i daje ogólne pojęcie o stopniu dostępności. Następnie, analizę taką można pogłębić i uściślić.
Pomoc specjalisty
Najbardziej wiarygodnym weryfikatorem dostępności strony jest audyt wykonany przez profesjonalistę o sprawdzonych kwalifikacjach. Osoba taka sprawdza poszczególne elementy strony względem wytycznych WCAG 2.0 i przedstawia błędy oraz propozycje zmiany. Minusem tej metody jest fizyczna niemożliwość sprawdzenia większej liczby stron, a współczesne witryny potrafią być bardzo rozbudowane.
Audyt przeprowadzony w ten sposób jest zwykle bardzo dokładny i zawiera cenne wskazówki co do zmian, które należy wprowadzić. Bardzo ważnym jest jednak to, kto dokonuje analizy strony. Podczas doboru firmy, która ma dokonać audytu nie powinno się kierować jedynie najniższymi kosztami. Osoba wykonująca zlecenie powinna posiadać odpowiednie kwalifikacje i wiedzę na temat WCAG 2.0. Tylko wtedy analiza ma wartość i rzeczywiście pokazuje stopień dostępności strony.
Użytkownik wie najlepiej
O tym co jest najbardziej pomocne, a co przeszkadza wiedzą najlepiej sami zainteresowani. Testy z użytkownikami to kolejna metoda na sprawdzenie dostępności strony. Ten sposób niewiele ma wspólnego ze sztywnymi zaleceniami WCAG 2.0, a opiera się wyłącznie na odbiorze użytkowników.
Do badania zaprasza się osoby z różnymi niepełnosprawnościami i sprawdza w jaki sposób wykonują zadane polecenia, np. znalezienie konkretnej informacji. Na tej podstawie można najlepiej określić, czy poruszanie się po stronie nie sprawia tej osobie kłopotu. Ten sposób analizy pozwala na uzyskanie najdokładniejszych wyników, ponieważ opiera się na odczuciach osób dla których strona ma być dostępna. Jedynym minusem jest kosztowność badania i trudność w doborze odpowiedniej grupy badanej.
Jedna analiza nie wystarczy
Wciąż zmieniające się sposoby tworzenia stron internetowych oraz specyfika żywego tworu jakim jest język powodują, że bardzo trudnym jest stworzenie automatycznego narzędzia, które byłoby w stanie bezbłędnie ocenić stopień dostępności materiału. Dlatego chcąc przekonać się o właściwej optymalizacji strony należy użyć również innych metod badawczych takich jak profesjonalny audyt i testy z użytkownikami. Połączenie kilku analiz przyniesie najlepsze wyniki i pozwoli na określenie rzeczywistego stopnia dostępności strony. Ponadto, każde z narzędzi przynosi inne wnioski dotyczące elementów wymagających poprawy, co stanowi nieocenioną pomoc w przygotowywaniu zmian mających na celu poprawę jakości odbioru witryny.